data publikacji: 11:39 ten tekst przeczytasz w 8 minut Muchomor sromotnikowy, inaczej nazywany muchomorem zielonawym i Amanita phalloides jest najczęstszą przyczyną śmiertelnych zatruć grzybami na całym świecie. Często mylony z kanią, która gości na stołach wielu grzybiarzy. Nawet wytrawni grzybiarze potrafią źle rozpoznać jego budowę. Jaka jest różnica między kanią a muchomorem sromotnikowym? Jakie są objawy zatrucia? Jak przebiega leczenie? Bukhta Yurii / Żywienie Medonet Muchomor sromotnikowy — cechy charakterystyczne Toksyczne działanie muchomora sromotnikowego Muchomor sromotnikowy — przebieg choroby Jakie leki stosuje się na zatrucie muchomorem sromotnikowym? Jak wygląda kania czubajka? Muchomor sromotnikowy a kania czubajka — jak je rozróżnić? Pierwsza pomoc w razie zatrucia muchomorem sromotnikowym Muchomor sromotnikowy — czy można ustrzec się jedzenia trujących grzybów? Czy warto jeść grzyby? Afgańska rodzina, która od kilku dni przebywa w ośrodku dla uchodźców w Podkowie Leśnej – Dębaku Jak informują media, samodzielnie zbierali grzyby w okolicznych lasach, które następnie zjedli całą rodziną Troje dzieci trafiło do szpitala z objawami zatrucia. 6-latek ma dziś wykonywany przeszczep wątroby, 5-latek nie został zakwalifikowany do przeszczepu, lekarze stwierdzili u niego śmierć mózgu. Stan 17-letniej siostry chłopców jest stabilny Muchomor sromotnikowy to najbardziej trujący grzyb i najczęstsza przyczyna zatruć. Wystarczy jego śladowa ilość, trujący jest nawet po 10 latach marynowania, a medycyna nie zna remedium, poza przeszczepem wątroby Smutna historia afgańskich chłopców to dobra okazja, by przypomnieć: niefrasobliwość i nieznajomość grzybów może skończyć się tragicznie! Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onet. Muchomor sromotnikowy — cechy charakterystyczne Małe muchomory są całkowicie pokryte tkanką zwaną welonem uniwersalnym. Tkanka ta jest twarda i błoniasta. Gdy młody grzyb się rozrasta, welon rozrywa się, w wyniku czego dojrzały grzyb ma zwykle łysy kapelusz. Kolor u wielu gatunków Amanita może być dość zmienny, ale klasyczny phalloides będzie miał zielonkawo-żółty kapelusz z widocznie osadzonymi promienistymi włóknami. Muchomory sromotnikowe mogą być również zielone, żółte, brązowe, opalone lub białe, i często, z wiekiem i wysychaniem, nabierają metalicznego połysku. Białe skrzela, które zwykle nie stykają się z trzonem lub szypułką i są nazywane wolnymi, są najpierw pokryte częściowym welonem. Welon ten opada, gdy kapelusz się rozszerza, tworząc delikatną spódniczkę lub pierścień wokół trzonu. Zarodniki Amanita phalloides mają białą masę, są kuliste i cienkościenne. Pręciki mogą być białe lub żółtawe i zakończone są wyraźną bulwiastą podstawą. Podstawa ta jest ściśle pokryta błoniastym woreczkiem. Wszystkie te cechy mogą być łatwo utracone, jeśli nie zostaną starannie zebrane, dlatego ważne jest, aby wykopać cały grzyb podczas identyfikacji. Zapach muchomorów sromotnikowych może być przyjemny, gdy grzyb jest młody. Potem przybiera zapach rozkładającego się białka. Czytaj więcej: Grzyby trujące - jak zatruwają organizm? Opis gatunków i objawy zatrucia grzybami Toksyczne działanie muchomora sromotnikowego Muchomory sromotnikowe są przyczyną najcięższych zatruć grzybami, które mogą prowadzić do niewydolności wątroby, a nawet śmierci. Amanita phalloides zawiera silnie toksyczne amatoksyny, czyli wysoce stabilne białka, z którymi organizm ma duże trudności, by je całkowicie wyeliminować. Nowoczesne zabiegi medyczne zmniejszyły śmiertelność w tego typu zatruciach do około 15%. Jednak przeżycie zjedzenia tego grzyba generuje kolejne problemy, gdyż jest to bardzo bolesny rodzaj zatrucia i może spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia i wątroby. Muchomor sromotnikowy — przebieg choroby Amatoksyny są podwójnie niebezpieczne, z powodu szkodliwości toksyny. Faktem jest, że objawy zjedzenia zatrutego grzyba są opóźnione o 6 do 24 godzin po spożyciu. Do tego czasu toksyny mogą zostać całkowicie wchłonięte przez organizm. Po gwałtownym pogorszeniu stanu pacjent może odzyskać siły i około drugiego lub trzeciego dnia być wysłany do domu. W przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych o opóźnionym początku należy monitorować czynność enzymów wątrobowych. Amanityny są grupą złożonych cyklicznych polipeptydów, które uszkadzają tkanki poprzez hamowanie syntezy RNA w każdej pojedynczej komórce. Początek objawów można podzielić na cztery etapy: Pierwszy etap to okres utajenia trwający od 6 do 24 godzin po spożyciu, w którym toksyny aktywnie niszczą nerki i wątrobę ofiary, ale ofiara nie odczuwa żadnych dolegliwości. Drugi etap to okres około 24 godzin charakteryzujący się gwałtownymi wymiotami, krwawą biegunką i silnymi skurczami brzucha. Trzeci etap to okres 24 godzin, podczas którego ofiara wydaje się wracać do zdrowia (jeśli jest hospitalizowana, zdarza się, że zostaje wypisana). Czwartym etapem jest nawrót choroby, podczas którego często dochodzi do niewydolności nerek i wątroby, co prowadzi do śmierci. Pacjenci mogą również „wykrwawić” się i umrzeć z powodu zniszczenia czynników krzepnięcia we krwi. Co istotne, może wystąpić więcej niż jeden nawrót choroby! Jakie leki stosuje się na zatrucie muchomorem sromotnikowym? Stwierdzono, że podana pacjentowi doustnie sylimaryna w ciągu 60 godzin od spożycia pokarmu mającego w składzie trujące grzyby hamuje wzrost stężenia toksycznej aminotransferazy alaninowej i poprawia inne parametry funkcji wątroby. Alternatywę stanowi lek o nazwie sylibinina. Zalecane dawki wynoszą 5 mg/kg w bolusie, czyli podaje się lek w bardzo dużej dawce, by osiągnąć wysokie stężenie leku w tkankach, w możliwie jak najkrótszym czasie. Następnie podaje się kolejne dawki co godzinę (20 mg) lub raz na dobę (1400 mg) jako wlewki dożylne przez kolejne 3 lub 4 dni. Najczęściej stosowanym lekiem jest jednak bezylopenicylina. Enjalbert ze swoim zespołem badawczym w wyniku analizy danych retrospektywnych z 20 lat wyliczyli, iż ten lek był podawany w 86,5% przypadków zatrucia muchomorem sromotnikowym. Jest to lek z grupy antybiotyków, który podaje się dożylnie w bardzo wysokich dawkach. Dla dorosłych wynosi ona 1 mg na dobę, natomiast u dzieci 0,025 mg dziennie przez 4 lub 5 dni. Warto jednak zauważyć, że sylimaryna oraz benzylopenicylina, chociaż są jednymi z częściej podawanych leków na zatrucie muchomorem zielonawym, to nie zostały one zatwierdzone przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA). Sprawdź: Dlaczego lepiej nie zbierać przerośniętych grzybów? Jak wygląda kania czubajka? Kapelusz kani czubajki, inaczej nazywanej Macrolepiota procera, początkowo jest kulisty i jasnobrązowy, z ciemniejszym brązowym obszarem w pobliżu szczytu, który pęka w łuski. Miąższ kapelusza jest biały i nie ulega znacznym zmianom po przecięciu. Średnica kapelusza w okresie dojrzałości wynosi od 10 do 25 cm. Skrzela Macrolepiota procera są szerokie i stłoczone. Parasol jest biały lub bladokremowy i kończy się w pewnej odległości od trzonu. Wokół trzonu kani czubajki utrzymuje się duży, podwójnie ostry pierścień, który często staje się ruchomy i opada do podstawy. Łodyga jest gładka i biała lub kremowa, ale ozdobiona małymi brązowymi łuskami, które nadają jej pasiasty, wężowy wygląd. Wewnątrz łodygi twardy, biały, włóknisty miąższ jest luźno upakowany. Zdarza się jednak, że czasami łodyga jest pusta w środku. Zapach kani nie jest w żaden sposób charakterystyczny, a jego smak jest słodki. Bulwiaste u podstawy łodygi Macrolepiota procera zwężają się lekko ku środkowi w kierunku wierzchołka; średnica wynosi od 1 do 1,5 cm (do 2,5 cm w poprzek bulwiastej podstawy), a wysokość łodygi może dochodzić do 30 cm. Jak rozpoznać muchomora? Objawy zatrucia grzybami Muchomor sromotnikowy a kania czubajka — jak je rozróżnić? Głównym aspektem rozróżnienia kani od muchomora sromotnikowego jest ich wygląd. Sytuacja jest bardziej skomplikowana w przypadku młodych osobników grzybów, gdy ich kapelusze są niezwykle podobne. Sytuacja jest bardziej oczywista, jeśli chodzi o starsze grzyby. Wówczas istnieje kilka istotnych różnic, które pozwolą uniknąć zatrucia muchomorem zielonawym. Przede wszystkim kanie są większe niż muchomory, a ich kapelusze łuszczą się, przez co wyglądają na bardziej aksamitne. W przypadku trującego gatunku jest on gładki, a czasami włóknisty. Innym aspektem jest kolor. Podczas gdy dobry grzyb jest delikatnie brązowy, kapelusz muchomora sromotnikowego przybiera odcienie szarości i zieleni. Są to jednak barwy mało nasycone i w ciemnych zakamarkach lasu można się pomylić. Kolejnym rozróżnieniem są szerokie blaszki pod kapeluszem czubajki kani. Oba gatunki mają na swoim trzonie pierścienie. U kani jest jednak bardzo prawdopodobne, że odpadnie, gdyż jest on ruchomy. W przypadku Amanita phalloides pierścień jest stały, przyrośnięty do trzonu. U jego dołu znajduje się bulwa z pochwą. Dla Macrolepiota procera bulwa jest bez pochwy, a trzon jest pusty w środku. Jeśli nadal ma się wątpliwości co do rodzaju grzybów, lepiej wybierać dorosłe osobniki lub zrezygnować z tych grzybów i zbierać gatunki, które się zna. Alternatywą jest także skierowanie próbki grzyba do badań. W tym celu należy się udać do lokalnej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (inaczej Sanepid). Wówczas można mieć pewność, że zbierane grzyby są jadalne i nie zagrażają życiu i zdrowiu. Pierwsza pomoc w razie zatrucia muchomorem sromotnikowym W razie zatrucia muchomorem sromotnikowym lub podejrzeniem zjedzenia trującego grzyba należy niezwłocznie wywołać wymioty u osób, które jadły grzyby. Należy się udać do szpitala, gdzie przeprowadzone będzie płukanie żołądka. Jeśli pozostały resztki z zebranych grzybów, należy przekazać je do Sanepidu, by mogli oni przebadać toksyczność przekazanych osobników. Należy pamiętać, że grzybów nie powinno się podawać małym dzieciom. Są one o wiele bardziej czułe na toksyny, dlatego działanie trującego muchomora sromotnikowego szybko zainfekować wątrobę, a nieodpowiednio wcześnie wprowadzone leczenie może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych, a nawet śmierci! Czytaj też: Siedem najbardziej trujących roślin - tojad, rącznik, oleander Muchomor sromotnikowy — czy można ustrzec się jedzenia trujących grzybów? Wycieczka do lasu i zbieranie grzybów należy do jednych z większych wiosennych i jesiennych rozrywek. Świeże powietrze i wartości odżywcze, jakie czerpie się z grzybów, zachęcają wielu grzybiarzy do wizyt w lesie. Należy jednak zachować szczególną ostrożność w zbieraniu i jedzeniu dzikich grzybów. Zanim zje się jakiekolwiek zebrane grzyby, warto kilka lub kilkanaście razy wybrać się do lasu z kimś znajomym, kto ma większe doświadczenie. Można też poszukać stowarzyszenia mykologicznego lub poprosić lokalnego grzyboznawcę o pomoc w ocenie zebranych okazów. Warto też uważać na miejsce, z którego zbiera się grzyby, gdyż mogą one wchłaniać toksyny ze środowiska, jeśli zalesienie znajduje się blisko oczyszczalni ścieków lub składowisk chemikaliów. Należy zachować niezwykłą drobiazgowość. Najmniejszy błąd może przypłacić zdrowiem czy życiem. Nie należy też jeść grzybów starych, zepsutych czy przegniłych. Co najważniejsze, należy nauczyć się rozróżniać trujące grzyby, zwłaszcza kilka śmiertelnie niebezpiecznych gatunków. W razie wątpliwości lepiej zrezygnować ze znalezionego okazu i udać się na kolejne poszukiwania grzybów. Czy warto jeść grzyby? Chociaż często myśli się o grzybach jako o organizmach wywołujących choroby, są one niezwykle bogate w minerały potrzebne człowiekowi. Istnieje wiele różnych rodzajów grzybów. Niektóre są jadalne, w tym dobrze znane gatunki, takie jak pieczarka, prawdziwek, rydz, borowik czy kurka. Są one coraz częściej badane i wykorzystywane w diecie ze względu na ich ważne właściwości zdrowotne, przy czym różne odmiany mają różne działanie lecznicze. Od wysokiej zawartości witaminy D, po wspieranie układu odpornościowego i prawidłowego funkcjonowania serca. Istnieje jednak wiele gatunków, które nie są jadalne i w rzeczywistości mogą powodować bóle żołądka lub wymioty, a w niektórych przypadkach mogą być śmiertelne, jak na przykład muchomor sromotnikowy. Grzyby – wartości odżywcze, obróbka, grzyby trujące, grzyby jadalne Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Potrzebujesz konsultacji lekarskiej lub e-recepty? Wejdź na gdzie uzyskasz pomoc online - szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu. Źródła Ferenc T., Zatrucia muchomorem sromotnikowym (Amanita phalloides), „Medycyna pracy” (2009), s. 415-426. Enjalbert F., Treatment of amatoxin poisoning: 20-year retrospective analysis, „Journal of Toxicology: Clinical Toxicology” (2002), s. 715-757. grzyby grzyby trujące muchomor sromotnikowy Jadalne grzyby podobne do sromotnika. Cztery gatunki. Pomyłka może kosztować życie! Muchomor sromotnikowy (muchomor zielonawy) to nie tylko najbardziej trujący polski grzyb, ale i najbardziej toksyczny organizm naturalnie występującym w naszym... Monika Mikołajska Grzyby podobne do kani. Cztery trujące gatunki, z którymi ludzie ją mylą. Uważaj! Kania (a dokładnie czubajka kania) uchodzi za prawdziwy grzybowy przysmak. Panierowana i usmażona jak kotlet schabowy jest po prostu wyborna. Ale uwaga, choć... Monika Mikołajska Zatrucia grzybami. Piorunująca niewydolność wątroby to początek. "Spirala patologii się rozkręca" Polacy kochają grzybobrania. Słabość do grzybów ma jednak swoją ciemną stronę. Nie każdy wystarczająco się na nich zna, a wtedy łatwo o nieszczęście.... Monika Mikołajska Czy grzyby są niebezpieczne dla dzieci? Opinia toksykologa i dietetyka Trwa przeszczep wątroby u 6-latka z Afganistanu, który zatruł się grzybami - podała Gazeta Wyborcza. Drugi, pięcioletni chłopiec, nie nadaje się do przeszczepu -... Karolina Świdrak Grzyby trujące - jak zatruwają organizm? Opis gatunków i objawy zatrucia grzybami Grzyby to przysmak wielu osób. Wykorzystujemy je w wielu potrawach i podajemy pod różnymi postaciami. Ogromną przyjemność sprawia wyprawa na grzybobranie do... Redakcja Medonet Jak rozpoznać muchomora? Objawy zatrucia grzybami Wielu z nas uważa się za wytrawnych grzybiarzy, ale wciąż zapominamy o tym, że niemal każdy blaszkowaty grzyb jadalny ma trującego sobowtóra. Halina Pilonis